Sedef deri hücrelerinin yaşam döngüsündeki değişim nedeniyle oluşan yaygın bir cilt hastalığıdır. Sedef, cilt yüzeyindeki hücrelerin hızla inşa olmasına neden olur. Bu ekstra deri hücreleri bazen ağrılı cilt pullanması ve kaşıntı ya da kuru ve kırmızı yamalar oluşturur.

Sedef hastalığı kalıcı, uzun ömürlü (kronik) bir hastalıktır. Zaman içinde sedef hastalığı semptomları iyileşebilir ya da gittikçe kötüleşebilir.

Tedavinin birincil hedefi çok hızlı bir şekilde büyüyen cilt hücrelerini durdurmaktır. Bu bir çare olmasa da, sedef tedavisi için önemli bir rahatlama sağlayabilir. Bazı tedbirler alınmadığı takdirde de belirtiler artabilir. Örnek vermek gerekirse, güneşten korunmamak belirtileri etkileyebilmektedir. (1)

Sedef hastalığının nedenleri

Sedef hastalığının kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak, bağışıklık sistemi ve genlerin duruma katkıda bulunabildiğine inanılmaktadır. Vücudunuzun T-hücreleri normal virüs ve bakterilerle savaşır. Sedef hastalığında sağlıklı cilt hücreleriyle de savaş başlar. Vücut bu saldırıya karşı tepki olarak yeni cilt hücrelerinin üretimini artırır. Bu da yeni deri hücrelerinin pullu ve yamalı olmasına neden olur. Sedef bulaşıcı değildir. Ancak, ailede olup olmadığını araştırabilirsiniz. Sedef hastalığı için risk faktörleri ise şunlardır:

• Ailenin hastalık öyküsü
• Viral veya bakteriyel bir enfeksiyon varsa
• Şişmanlık
• Sigara içmek
• Kontrolsüz stres
• Bipolar bozukluk ya da yüksek kan basıncını tedavi etmek için kullanılan ilaçlar (2)

Sedef hastalığının belirtileri

Bağışıklık sisteminin nasıl çalıştığı yeterince net olmasa da, bu durumu etkileyen faktörler bulunmaktadır. Cilt enfeksiyonları, stres, anksiyete ya da hormonal değişikler gibi pek çok durum bunu etkileyebilmektedir.

Sedef derinin pullu ve kuru bir hale gelmesine neden olmaktadır. Bunu tetikleyen ilaçlar, alerjiler, diyetler ve hava değişimleri de olabilmektedir. Henüz net bir nedeni kanıtlanmış değildir.

Sedef kesinlikle bulaşıcı değildir ancak dışlanma ya da ayrımcılık gibi istenmeyen durumlara yol açabilmektedir. Hem fiziksel hem de duygusal olarak herkesi etkileyebilmektedir.

Cilt her zaman ölü hücreleri dökmektedir, ancak sedef hastalığı sırasında yeni hücreleri çok hızlı üreterek hem yeni hem de eski hücreleri bir araya toplamaktadır.

Cilt üzerinde oluşan gümüş ya da kırmızı renkteki pullar hızla dökülmektedir. Bunlar huysuz yamalara da neden olabilmektedir. Sedef vücudun herhangi bir yerinde ortaya çıkabilir, ancak dirsek, diz üzerinde, alt sırt ve kafa derisinde küçük yamalar en yaygın olanlarıdır. Aynı zamanda yoğun kaşıntı ve yanmaya da yol açabilmektedir. (3)

Sedef hastalığının tedavisi

Tedavi yöntemleri sedef hastalığının tipine ve şiddetine göre değişmektedir. Doktorunuz muhtemelen böyle bir durumda cilde uygulanan topikal kremlerle beraber hafif bir tedaviye başlamayı tavsiye edecektir. Gerekirse sonrasında daha güçlü tedaviler uygulanabilir. Sedef için uygulanan diğer tedaviler zor ve etkilidir. Eğer uyguladığınız tedavisinin işe yaramadığını düşünüyor ya da yan etkiler yaşıyorsanız, doktorunuzla konuşmalısınız.

Tedaviler üç kategoriye ayrılır:

• Topikal – krem ve merhemler cilde uygulanır
• Fototerapi – cilde belirli türlerde ultraviyole ışıklar uygulanır
• Sistemik – ağız yoluyla ya da enjekte ilaçlarla tüm vücut için uygulanan ilaçlar

Tedavilerin etki göstermesi için düzenli olarak uygulanması gerekebilir. Bununla beraber, günlük bakıma dikkat etmek de tedavinin önemli bir parçası haline gelmektedir.(4)

Sedef hastalığı için tedavi yöntemleri

Yulaf ezmesi: Yulaf ezmesi ile yapılan banyolar cilt katmanlarını nemlendirir ve kaşıntı ya da enflamasyonu azaltmaya yardımcı olur. Aynı zamanda cildi yumuşatmanın ve yatıştırmanın yanı sıra, sinirleri de yatıştırır. Yulaf ezmesi çok kuru cilt problemleri olan sedef ve egzama için en iyi tedavi yöntemlerinden biri olarak kabul edilmektedir.

Buz paketi: Buz paketleri sedefin neden olduğu kaşıntılı ve tahriş olan cildi yatıştırabilmektedir. Ayrıca, sinir uçlarını da uyuşturarak ağrıyı azaltmaya yardımcı olmaktadır.

Epsom tuzu: Epsom tuzu ile yapılan banyolar sedef ve egzama gibi cilt hastalıkları için mükemmeldir. Kaşıntı ve yanma hissini rahatlatmak için oldukça yumuşatıcı bir etkiye sahiptir. Artı olarak, rahatlama ve detoksifikasyon için de iyi bir seçimdir.

Sarımsak: Sarımsak sahip olduğu antioksidan ve anti inflamatuar özellikler nedeniyle sedef hastalığı için yararlı bir ilaçtır. Bu yöntem sedef ile ilişkilendirilen iltihaplanmaya neden olan lipoksijenaz enziminin aktivitesini inhibe eder. Ayrıca, antimikrobiyal bir madde olarak, bu enfeksiyonu önlemeye yardımcı olur. (5)

Zerdeçal: Çalışmalar gösteriyor ki, zerdeçal sedef gibi iltihaplı hastalıkları iyileştirmede oldukça etkilidir. Zerdeçalda bulunan kurkumin maddesi güçlü bir antioksidandır ve serbest radikallerin hasarına karşı savaşarak yaraların hızlı iyileşmesini ve cildin korunmasını sağlar. Yararlarını sağlamak için günlük bir çay kaşığı zerdeçal yeterlidir. Pirinç, sebzeler, makarna ve diğer yemeklere ekleyerek tüketebilirsiniz.

Elma sirkesi: Elma sirkesi deri iltihabı ve yanıklar için kullanılan güçlü bir dezenfektandır. Pullanmış olan cilde doğrudan uygulamak için, biraz suyun içine birazcık sirke damlatarak bunu pamuk yardımıyla cilde yayabilirsiniz. Temiz bir havluyla daha geniş alanlara uygulayabilirsiniz. Eğer cildinizde çatlama ve kanama varda sirke tahrişe neden olabilir, kullanmaktan kaçının.

Zeytinyağı: Zeytinyağı inflamasyonu azaltmak için etkili olan omega 3 yağ asitleri ile doludur. Bu nedenle, pul pul olmuş cildi birazcık ısıttığınız zeytinyağı ile ovalayabilirsiniz. Sedef kafa derisini de etkileyebilir. Kuru cildi yumuşatması için duşta kafa derisine zeytinyağını uygulayabilirsiniz. Diyete zeytinyağının eklenmesi de içeriden tedaviye yardımcı olmayı sağlamaktadır. (6)

Aloe vera: Etkilenen bölgeye aloe vera jel uygulamak döküntüleri ve cilt ölçeklendirme azaltacaktır. Birçok dermatologlar tarafından test edilmiştir. Aloe vera jelinin lezyonları azaltmak için her gün 3 kez uygulanması gerekir. Eğer üç ya da dört hafta boyunca bunu yaparsanız, cilt üzerinde büyük bir değişiklik fark edeceksiniz.

Biber: Acı biber aynı zamanda anti inflamatuar özellikleri ile cildin iyileşmesine yardımcı olur. Kızarıklığı önemli ölçüde azaltır. Eczanelerde içinde kapsaisin mevcut olan kremler alabilirsiniz. Biber ile yapılan bu kremler lezyonları azaltmaya destek olur. Uygulamadan önce cildin kesilmiş ve yaralı olmadığından emin olun.

Hint yağı: Hint yağı sedef belirtilerini hafifletmek için yardımcı olabilmektedir. Bu yağı cilde uygulamak yeterli olacaktır. 1 çay kaşığı karbonatla soğuk preslenmiş Hint yağı karıştırın. Yatmadan önce lezyonlara bu karışımı uygulayın. Birkaç hafta sonra o bölgede tam bir iyileşme göreceksiniz. Açık cilt üzerinde uygulamak için geçerli değildir.

Balık yağı: Omega 3 yağ asitleri pullu ve düzensiz olan cilt sorunlarını tedavi etmek için etkisi kanıtlanmış bir tedavi yöntemidir. Balık yağı bazlı bazı kremler sedef sorunlarını azaltmak için etkilenen bölgeye uygulanabilir. Kapsül gibi balık yağı takviyeleri de düzenli tüketilebilir. (7)

E vitamini: E vitamini cilt hasarlarını onarmak için gerekli olan önemli bir bileşendir. Sedef nedeniyle oluşan kurumuş ve kalınlaşmış cildin hasarını tedavi etmek için gereklidir. E vitaminini topikal olarak uygulayarak cilt kuruluğunu azaltabilir ya da E vitamini açısından zengin olan gıdaları tüketebilirsiniz.

Lahana: Lahana yaprakları ağrı ve kaşıntıyı kontrol etmek, aynı zamanda da iltihabı kurutmak için kullanılmaktadır. İyice temizlenmiş taze lahana yapraklarını alın ve oklava kullanarak onları düzleştirin. Haşladıktan sonra onları cildin üzerine koyarak etkilenen bölgeyi lahanayla beraber bir bez yardımıyla sarın.

Deniz suyu: Eğer kıyı bölgelerinde yaşıyorsanız, bu gerçekten şanslı olduğunuz anlamına gelmektedir. Deniz suyu sedefin tedavisinde son derece önemli bir yere sahiptir. Gün içinde banyo suyuyla duş alabilirsiniz. Deniz suyunda bulunan mineraller ve tuzlar sedef nedeniyle oluşan tahrişli cildi iyileştirmek için cildi temizlemektedir. (8)

Papatya: Papatya çayı anti inflamatuar özellikleriyle bilinmektedir. Sedef nedeniyle oluşan kırmızımsı beneklerine papatya çayını soğutup uygulayabilirsiniz. Ancak, yakupotu alerjiniz varsa, papatya kullanmaktan kaçının.

Karbonat: Aldığınız suyun 3’e 1 oranında karbonat kullanarak karıştırın. Bu suyu sedef nedeniyle meydana gelen kaşıntı ve kırmızı pullu cildi iyileştirmek için pamuklar yardımıyla uygulayın. Bir kaç gün boyunca bu tedaviye devam edebilirsiniz.

Avokado yağı: Avokado yağıyla cildinize hafifçe masaj yapabilirsiniz. Bu sedef nedeniyle oluşan kaşıntı ve tahrişi azaltmak için oldukça etkilidir. Bu tedavi yöntemi aynı zamanda güneş ışınlarından da cildinizi korur.

Çay ağacı yağı: Cilt üzerindeki sedef beneklerini tedavi etmek için seyreltilmiş çay ağacı yağı uygulayabilirsiniz. Ancak, bu yağa alerjiniz olmadığından emin olmalısınız. Çağ ağacı yağı şaşılacak derecede güçlü bir antibakteriyeldir ve enfeksiyondan korumak için oldukça etkilidir. (9)