Ağız ülseri olarak da bilinen aft, ağız içindeki yaralardır. Ağzınızda veya diş etlerinizin tabanında gelişen küçük, ağrılı lezyonlardır. Yemek yiyebilir, içecek içebilir ve konuşabilirsiniz ancak tüm bunları yaparken rahatsız etmektedir. Kadınlar, ergenler ve ailenin ağız yolunda ülseri olan insanlar ağız ülseri gelişimi açısından daha yüksek risk altındadır.

Ağız ülseri bulaşıcı değildir ve genellikle bir ila iki hafta içinde iyileşir. Bununla birlikte, büyük veya aşırı derecede ağrılı bir yara haline gelebilir ya da iyileşmeden uzun süre devam edebilir. Bu durumda bir doktor tavsiyesi almalısınız. (1)

Aftın nedenleri

Çoğu ağız ülserinin kesin nedeni bilinmemektedir. Basit ağız ülserlerinin nedeni stres veya doku hasarının olduğu düşünülmektedir. Turunçgiller veya asitli meyveler ve sebzeler (limon, portakal, ananas, elma, incir, domates ve çilek gibi) içeren belirli gıdalar ağız ülserini tetikleyebilir veya sorunu daha da kötüleştirebilir. Bazen keskin diş yüzeyleri, diş telleri ya da takma protezler ağız ülserlerine neden olabilir.

Bazı kompleks ağız ülseri vakaları, bozulmuş bir bağışıklık sistemi gibi temel sağlık koşullarından kaynaklanır; Vitamin B12, çinko, folik asit veya demir eksikliği ve Çölyak hastalığı ya da Crohn hastalığı gibi gastrointestinal sistem hastalıkları gibi beslenme problemleri de durumu tetikleyebilir.

Sigarayı bıraktığınızda, normalden daha fazla ağız ülseri gelişebilir, ancak bu geçici bir durumdur.

Ortak ağrı kesiciler, beta blokerler ve bazı göğüs ağrısı ilaçları da dâhil olmak üzere bazı ilaçlar ağız ülserlerine yol açan bir reaksiyona neden olabilir. (2)

Aftın belirtileri

Bir ağızda oluşan aft yani ülser semptomları nedene bağlıdır, ancak aşağıdakileri içerebilir:

• Ağızda yuvarlak bir yara veya yaralar
• Yaralar üzerindeki şişkinlik
• Hassasiyet
• Batma nedeniyle çiğneme veya diş fırçalama problemleri
• Yaraların tuzlu, baharatlı veya ekşi gıdalarla tahriş edilmesi
• İştah kaybı (3)

Aftın tedavisi ve önlenmesi

Tedavinin amacı belirtileri hafifletmektir.

• Bilindiği takdirde, ülserin altında yatan nedeni tedavi edilmelidir.
• Ağzınızı ve dişlerinizi hafifçe temizlemek belirtilerinizi hafifletmeye yardımcı olabilir.
• Antihistaminikler, antasitler ve kortikosteroidler gibi ülseri doğrudan ovuşturduğunuz ilaçlar rahatsızlığı rahatlatmaya yardımcı olabilir.
• Ülseri iyileşene kadar sıcak veya baharatlı gıdalardan kaçının. (4)

Ağız ülserlerinin engellenmesi mümkün olmayabilir, çünkü çoğunlukla kontrol edemediğiniz şeylerden (örneğin bir aile öyküsü veya tıbbi durum) kaynaklanırlar.

Bununla birlikte, aşağıdakiler ağız ülseri geliştirme riskinizi azaltmanıza yardımcı olabilir:

• Çikolata, baharatlı gıdalar, kahve, yer fıstığı, badem, çilek, peynir, domates ve buğday unu gibi bazı gıdalardan kaçınarak (eğer ülserinize neden olursa)
• Dişetlerini çiğneme
• Ağzındaki tahrişi azaltabilecek yumuşak kıllı bir fırça ile dişlerinizi fırçalamanız
• Sodyum laurik sülfat içermeyen diş macunu kullanmak
• Stres ve kaygıyı azaltmak (bazı insanlar için bir tetikleyici olabilir) (5)

Aft için tedavi yöntemleri

Meyan kökü: Aft, meyankökü kökü ile iyileştirilebilir, çünkü bu bitki bir yatıştırıcı olarak çalışır ve tahrişe dirençli mukoza zarlarında koruyucu bir kaplama oluşturur. Açık lezyonları yatıştırır. Ayrıca antiinflamatuar ve antimikrobiyal özelliklere sahiptir. Bir çorba kaşığı ezilmiş meyan kökünü iki bardak suda iki ila üç saat bekletin. Günde birkaç kez bunu durulama suyu olarak kullanın.

Hindistancevizi: Hindistancevizi sütü ağız ülserlerinin ağrısını rahatlatmada son derece yararlıdır. Bir çorba kaşığı hindistancevizi sütüne biraz bal karıştırın. Etkilenen bölgeye masaj yapın. Bunu günde üç veya dört kez yapın. Alternatif olarak, ağzınızı taze hindistancevizi sütü ile durulayabilir veya etkilenen bölgeye hindistancevizi yağıyla masaj yapabilirsiniz.

Kişniş tohumları: Kişniş tohumlarının ekstraksiyonu, önemli bir rahatlama sağlayabilen ve iltihaplanmayı azaltabilen etkili bir çaredir. Bir çay kaşığı kişniş tohumlarını bir bardak suda kaynatın. Süzün ve soğumasını bekleyin. Ağzında bu suyu dolaştırın. Bunu günde üç veya dört kez yapın. (6)

Domates: Araştırmalar, likopenin alınmasının ağızdaki aftlardan kurtulmaya yardımcı olduğunu kanıtlamıştır. Domates önemli miktarda likopen içerir. Evde ağız ülserlerinden kurtulmak için domates suyunu içebilir veya etkilenen bölgeye her gün 3-4 kez uygulayabilirsiniz. Çiğ domatesleri de yiyebilirsiniz.

Bal: Bal aslında doğal anti bakteriyel olup, ülseri tedavi etmek için kullanılır. Bir çay kaşığı balın içerisine ¼ çay kaşığı zerdeçal tozu karıştırın ve bir macun elde edin. Sonrasında, kabarcıkların üzerine uygulayın. Onlardan hızlı şekilde kurtulmak için aftların üzerine bal ve hindistancevizi yağı karışımı da uygulayabilirsiniz.

Yoğurt: Hızlı bir rahatlama sağlamak için kabarcıklara düz yoğurt uygulayın. Alternatif olarak, ağız ülserlerinin tedavisinde günlük olarak yoğurt tüketebilirsiniz. Yoğurt, bakteriyel enfeksiyonları önleyen lactobacillus adlı bir bakteri içerir. Ayran da içebilirsiniz. Ağız ülseri için iyi bir tedavi yöntemidir. (7)

Karbonat: Bir macun oluşturmak için su ve karbonatı karıştırın. Parmaklarınızı kullanarak aftlara uygulayın. Birkaç dakika kurumasını bekleyin. Ağzınızı suyla çalkalayın ve gargara yapın. Gün boyunca bu üç kere tekrarlayın. Genellikle, sodyum bikarbonat olarak da bilinen karbonat, ağız ülseri için mükemmel bir evde ilaçtır. Ağrıyı hafifletir ve ülser asitlerini nötralize ederek iyileşme sürecini hızlandırır. Onun antibakteriyel etkisi oral hijyeni korumanıza yardımcı olacaktır.

Elma sirkesi: Elma sirkesini suya karıştırın ve bu çözeltiyi yaklaşık bir dakika kadar ağzınızda dolandırın. Ağzınızı su ile durulayın. Bunu ağız ülseri düzelene kadar her sabah ve akşam tekrarlayın. Elma sirkesinin asitliği, ağız ülserlerine neden olan bakterileri öldürecek ve iyileştirecektir.

Tuzlu su: Tuzu suya karıştırın ve iyice gargara yapın. Ekstra tuzluluğu kaldırmak için ağzınızı sade su ile yıkayın. Gün boyunca birkaç kez tuzlu su gargarası yapın. Tuzlu su ülseri rahatlatıcı bir etkiye sahiptir. Tuz, antiseptik özelliklere sahiptir ve ülseri daha hızlı iyileştirmeye yardımcı olabilir. (8)

Aloe vera: Etkilenen alana aloe vera jel veya meyve suyu uygulamak ağrıyı hafifletir, iyileşmeyi hızlandırır. Bu doğal bir antiseptik olarak çalışır. Ayrıca antibakteriyel, antifungal ve antiviral özelliklere sahiptir. Araştırmalar ağız ülseri, pamukçuk, diş eti iltihabı ve liken planus gibi ağız sağlığı sorunlarıyla ilgilenmekte yararlı olduğunu göstermiştir.

Kereviz: Basitçe taze kereviz sapını çiğnemek, analjezik ve antiinflamatuar özellikleri nedeniyle ağız ülserlerinden rahatlamada oldukça etkili olabilir. Ek olarak, folik asit ve B1, B2, B6, C vitaminleri ve diğerlerini içerir. En iyi sonucu elde etmek için, kerevizin sapını çiğnedikten sonra, etkilenen bölgede yaklaşık 10 dakika tutun.

Fesleğen: Fesleğen yaprakları ağız ülseri için iyileşme sürecini hızlandırır. Ayrıca antibakteriyel, antifungal ve antiviral özelliklere sahiptirler. Dört ya da beş fesleğenin yapraklarını iyice yıkayın. Onları çiğneyin ve sonrasında biraz su için. Bunu sabah ve akşam günde iki kez yapın. (9)

Limon: Ağız ülserlerinin tedavileri hakkında konuşurken, limon suyu da onlardan biri olarak listelenebilir. Bir limonu alın. Daha sonra ikiye bölün. Meyvenin suyunun çalışmasına izin vermek için etkilenen bölgede uygulayın, ancak biraz incitebilir. Uyuşturmasına rağmen, çok etkilidir. Son olarak, etkilenen bölgenize bal sürün. Bunu günde birkaç kez yapın. Durumunuz iyileşene kadar her gün yapmaya devam edin. (10)

Haşhaş: Haşhaş tohumları, ağız ülserlerine özel bir soğutma etkisi sunar. Haşhaş tohumlarının tüketilmesi, vücudunuzdaki aşırı ısı nedeniyle aldığınız ağız ülseri oluşumunu azaltacaktır. Biraz haşhaş tohumlarını alın ve ince bir toz oluncaya kadar ezin. Bir kaba koyun. Buna 2-3 yemek kaşığı şeker ekleyin. Şekeri ve haşhaş tohumlarını iyice karıştırın. Ağızdaki ülseri önlemek için bu karışımı tüketin. (11)