Topuk ağrısı genellikle yavaş yavaş artar ve zaman içinde daha da kötüleşir. Ağrı genellikle şiddetlidir ve topuğunuza ağırlık bindirdiğinizde oluşur. Çoğu vakada sadece bir topuk etkilenir, ancak tahminler insanların üçte birinin her iki topuğunda ağrı gözlemlendiğini göstermektedir. Ağrı, genellikle sabahları ilk şey olan ilk adımda ya da bir süre hareketsiz kaldıktan sonraki ilk adım atımında daha kötüdür. Yürüyüşle beraber genellikle ağrı düzelir, ancak uzun süre yürüyüş ya da ayakta kaldıktan sonra tekrar sıklaşabilir. Etkilenen topuğa ağırlık vermemek için bazı insanlar yürüyüşü biraz hafifletebilir ya da anormal bir yürüyüş stili geliştirebilir. (1)

Topuk ağrısının nedenleri

Topuk ağrısının en yaygın nedenleri plantar fasiit (topuğun dibinde) ve Aşil tendiniti (topuğun arkası) şeklindedir. Topuk ağrısının nedenleri arasında şunlar da bulunmaktadır:

• Aşil tendiniti
• Aşil tendonu kopması
• Kemik tümörü
• Bursit
• Haglund’un deformitesi
• Topuk çarpması
• Osteomiyelit
• Paget’in kemik hastalığı
• Periferik nöropati
• Plantar fasitis
• Reaktif artrit
• Retrokarkaleal bursit
• Romatoid artrit
• Sarkoidoz
• Gerilme kırıkları
• Tarsal tünel sendromu (2)

Topak ağrısının belirtileri

Topuk ağrısı genellikle etkilenen bölgede yaralanma olmaksızın kademeli olarak ortaya çıkar. Sıklıkla flip-flop sandaletler gibi düz bir ayakkabı giyerek tetiklenir. Düz ayakkabılar, plantar kemeri alanının şişmesine neden olarak iltihaplanmasına sebebiyet verebilir.

Çoğu durumda, ağrı ayağın altındadır, topuğun önüne doğru hissedilir.

Post-statik diskinezi (dinlenme sonrası ağrı) durumunda semptomlar sabahları ya da gün içinde dinlendikten hemen sonra hissedilir.

Genellikle aktivite sonrası belirtiler biraz daha iyi bir hale gelir anca bununla birlikte gün sonuna doğru ağrıların kötüleşme ihtimali de bulunmaktadır.

Mümkün olduğunca aşağıdaki durumlarda doktorunuza danışın:

• Ağrıyla beraber topukta şişlik
• Topuklarda uyuşukluk veya karıncalanma yanı sıra ağrı ve ateş
• Topukta acının yanı sıra sıcaklık hissedilmesi
• Normal yürümenin mümkün olmaması
• Ayağın aşağı doğru bükülmemesi
• Ayakta duramama
• Topuk ağrısının bir haftadan daha uzun sürmesi
• Ayaktayken veya yürürken hala hissedilen topuk ağrısı (3)

Topuk ağrısının tedavisi

Çoğu plantar fasiit vakası uyuşturucu veya ameliyat olmaksızın çözülebilir. Dinlenme, buzlanma, topuk esnetme egzersizleri ve özel bir plantar fasit ortezi ayakkabı insertinin günlük kullanımı kombinasyonunun vakaların çoğunda etkili olduğu kanıtlanmaktadır. (4)

Topuk ağrısı için tedavi yöntemleri

Buz: Bu, acıyı hafifletmenin en basit yoludur. Acıyı hissettiğinizde ağrılı topuğunuza en az 20 dakika boyunca buz torbası uygulamalısınız. Ayaklarınızı bir buz şişesi veya bir buz paketi üzerinde yuvarlamayı da deneyebilirsiniz. Bu buz tedavisi ağrıyı azaltmada yardımcı olur ve şişmeyi de azaltır. Buz geçici olarak bölgeyi uyuşturur ve rahatlatır.

Sirke: Sirke çeşitli ev ilaçlarında kullanılır ve topuk ağrısı için mükemmeldir. Burkulmalar ya da zorlanmada sirke size güzel bir rahatlama sunacaktır. Bu amaçla sirkeli sargıları soğuk veya sıcak kullanabilirsiniz. Bunu hazırlamak için, eşit miktarda sirke ile sıcak ve soğuk su kullanmak yeterli olacaktır.

Epsom tuzu: Epsom tuzu yatıştırıcıdır, topuk ağrısında çok etkilidir ve anında rahatlama sağlar. Ayaklarınız yorulduğunda yapmanız gereken tek şey epsom tuzunu ılık su ile karıştırmaktır. Ilık suya 2-3 çorba kaşığı epsom tuzu eklemek yeterlidir. Bu tuzlu suda ayaklarınızı 10 dakika boyunca bekletin ve kurutmak için havlu kullanın. Isı ve magnezyum kombinasyonu ağrıyı hafifletmeye yardımcı olur. (5)

Karanfil yağı: Karanfil yağı, dolaşımı arttırdığı için baş ağrısı, eklem ağrısı, atlet ayağı, tırnak mantarı ve ayak ağrısı tedavisinde oldukça etkilidir. Hızlı bir rahatlama için, hafifçe karanfil yağı ile ağrıyan ayaklara masaj yapın. Bu, kan akışını teşvik edecek ve kaslarınızı rahatlatacaktır. Günde birkaç kez ayağınıza karanfil yağı ile masaj yapabilirsiniz. Hassas bir cildiniz ya da kesikleriniz varsa, üç damla karanfil yağını, bir çay kaşığı sızma zeytinyağı ya da hindistancevizi yağı ile inceltin ve ardından ayaklarınıza onunla masaj yapın.

Acı biber: Acı biber, kas ağrıları, artrit, kas gerginliği, alt sırt ağrısı ve ayak, topuk ağrıları için etkili olduğu bilinen kapsaisin ile yüklüdür. Topuklarınıza sürdüğünüz karabiber topuklarınızı ısıtmaya yardımcı olacaktır.  Başka bir tedavi, yarım kova sıcak suya bir buçuk tatlı kaşığı toz biber tozu ilave etmek ve ayaklarınızı içine bir kaç dakika ısınmaktır. Bu, yatıştırıcı bir etkiye sahiptir ve ağrıdan kurtulmaya yardımcı olmaktadır.

Adaçayı: Topuk ağrısı bir çeşit gerginlik ve ya burkulmadan kaynaklanıyorsa, adaçayı rahatsızlıktan kurtulmak için kullanılabilir. Ayak kokusunu da azaltacaktır. Birer avuç adaçayını ellerinizin arasına hafifçe ovun ve sonra bir fincandan daha az elma sirkesi olan bir tencereye koyun. Karışımı kaynatın, sonra ısıyı düşürün ve beş dakika daha kaynatın. Sıcak bir solüsyona pamuklu bir bez batırın ve etkilenen bölgede tutun. İşlemi birkaç kez tekrarlayın. (6)

Kuşkonmaz: Kuşkonmaz, ayak rahatsızlığı ödem nedeniyle olduğunda mükemmel bir tedavi yöntemidir. Bunun için yapmanız gereken tek şey birkaç kuşkonmazı birkaç dakika buğuladıktan sonra yemektir. Çok doğal bir diüretik olarak işlev gösterecek ve aşırı sıvının sistemden çıkarılmasına yardımcı olacak ve böylece iltihaplanmayı azaltacaktır.

Kurkumin: Pek çok bitki uzmanına göre, kurkumin (zerdeçalda bulunun ve zerdaçalın sarı olmasına neden olur, sayısız fayda sağladığı söylenmektedir) ayak ağrısını hafifletebilir. Kurkumin iyileştirici özelliklere sahiptir ve günde birkaç kez alınması, 4-6 haftalık bir süre sonrasında ayak rahatsızlığının hafifletilmesine yardımcı olabilir.

Zencefil: Zencefilin yararları, artrit ağrılarını hafifletmek için yapılan çalışmalarda gösterilmiştir. Zencefilde görülen zingibain enziminin anti inflamatuar niteliklere sahip olduğu öne sürülmüştür. Sadece otsu bitkiler içeren yemekleri hazırlarken zencefil eklemek yeterlidir. Ayrıca lezzetli bir çay olarak da kullanabilirsiniz. (7)

Zencefil yağı: Bazı kas problemleri nedeniyle ağrı ortaya çıkarsa zencefil oldukça iyi bir sonuç verir. Doğal olarak, nihai rahatlama sağlayacak ağrı kesici özellikleri içerir. Topuklarınıza zencefil yağı ile nazik bir masaj yapın. Bunu günde birkaç kez tekrarlayabilirsiniz. (8)

Keten tohumu ve keten tohumu yağı: Keten tohumu ve keten tohumu yağı, aynı bitkiden türemiştir ve alfa-linolenik asit, omega-3 doymamış yağ asidi formunu içerir. Bir bezi ılık yağa batırın ve etkilenen ayağın çevresini sarın. (9)

Hardal tohumu: Dövülmüş tohumlar topuk ağrısı tedavisinde yardımcı olabilir. Hardal tohumlarını öğütüp yapıştırın. Bir kovaya ılık su alın ve bu macunu karıştırın. Ayağınızı 10 dakika boyunca bu suda bırakın. Rahatlamak için bu çareyi günde bir kez uygulayın. (10)

Karbonat: Karbonat topuk ağrısı için bilinen en etkili ev ilaçlarından biridir. Karbonatta bulunan kristaller topuk kemiğinin alt kısmında biriken kalsiyum birikimlerinin azalmasına yardımcı olur. Ayrıca, aynı zamanda iltihap ve ağrı azaltmaya oldukça destekçidir.

Hindistancevizi yağı: Hindistan cevizi yağı, topuk darbeleri nedeniyle oluşan ağrı için oldukça iyi bir yöntemdir. Doğal bir nemlendirme maddesi olan bu yağ, acıyı hafifletir ve rahatlamaya yardımcı olur. Ek olarak sağlıklı kemik oluşumu için gerekli olan kalsiyumu içerir.

Yonca: Topuk ağrıları için oldukça popüler olan bir başka etkili ev ilacı ise yoncadır. Bu bitkide, sağlıklı kemik oluşumu için gerekli olan kalsiyum ve selenyum gibi birçok mineral bulunur. Buna ek olarak, iltihap ve ağrı hafifletmeye yardımcı olabilir. (11)

Balık yağı: Balık yağı, plantar fasit ağrısı için en iyi ev ilaçlarından biri olarak da düşünülür. Bildiğiniz gibi omega-3 yağ asitleri ve eikozapentaenoik asit, plantar fasiitisin neden olduğu ağrı ve inflamasyonun hafifletilmesi için çok iyi sonuçlar verir. Enflamatuvarın düzenlenmesi için gerekli olduğu bilinmektedir. (12)